لک ملاسما چیست؟ بررسی علل پیدایش و موثرترین روشهای درمان آن

آیا تا به حال با لکههای تیره روی پوست صورت خود مواجه شدهاید که بهراحتی با شستوشو یا لایهبرداری از بین نرفته باشند؟ این لکها ممکن است نشانهای از ملاسما باشند، یکی از شایعترین اختلالات رنگدانهای پوست که بیشتر در زنان و بهویژه در دورههایی مانند بارداری یا مصرف داروهای هورمونی بروز میکند. اما لک ملاسما چیست؟ در واقع، ملاسما نوعی لک قهوهای یا خاکستری با الگوهای مشخص است که بیشتر روی گونهها، بینی، پیشانی و اطراف لب دیده میشود و میتواند ظاهر فرد را تحتتأثیر قرار دهد. گرچه این بیماری خطرناک نیست، اما بسیاری از افراد برای بازگرداندن شفافیت پوست و افزایش اعتماد به نفس به دنبال روشهای درمانی مؤثر هستند. در این مقاله، بهطور جامع به بررسی علل، علائم، راههای تشخیص و مؤثرترین روشهای درمان ملاسما میپردازیم.
لک ملاسما چیست؟ نگاهی به این اختلال رنگدانهای شایع
لک ملاسما یک اختلال رنگدانهای پوستی است که با ظاهر شدن لکههای تیره و نامنظم روی پوست به ویژه در نواحی صورت مانند پیشانی، گونهها، بینی و بالای لب مشخص میشود. این لکهها معمولاً رنگی در طیف قهوهای تا خاکستری دارند و علاوه بر صورت، ممکن است در قسمتهایی از بدن که بیشتر در معرض نور خورشید هستند، مثل گردن و ساعد نیز دیده شوند.
اما چرا این مشکل به وجود میآید؟ علت دقیق لک ملاسما هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما پژوهشها نشان دادهاند که عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند؛ از جمله قرار گرفتن طولانیمدت در معرض آفتاب، تغییرات هورمونی (مانند دوران بارداری یا مصرف داروهای ضد بارداری) و زمینه ژنتیکی. به همین دلیل است که این بیماری اغلب در زنان و به ویژه در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی بیشتر شایع است و به «لک حاملگی» نیز شناخته میشود. هرچند مردان نیز ممکن است به این اختلال دچار شوند، اما درصد آنها نسبت به زنان بسیار کمتر است.
لک ملاسما اگرچه مشکل جدی پزشکی نیست، اما به دلیل تأثیر مستقیمش بر ظاهر و زیبایی پوست، میتواند روی اعتماد به نفس فرد تأثیرگذار باشد و بسیاری به دنبال شناخت دقیقتر و راهکارهای مؤثر برای درمان آن هستند. در ادامه این مقاله، به بررسی دقیقتر علل پیدایش، علائم و بهترین روشهای درمان این اختلال میپردازیم تا بهتر پاسخ سؤال لک ملاسما چیست را درک کنید.
شناخت انواع مختلف لک ملاسما و ویژگیهای هرکدام
لک ملاسما به شکلهای مختلفی روی پوست ظاهر میشود که هر کدام ویژگیها و روشهای درمان متفاوتی دارند.داانستن اینکه انواع لک ملاسما چیست، به شما کمک میکند تا بهتر بفهمید نوع ملاسما در پوستتان چیست و بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.
ملاسما اپیدرمی:
لکههای قهوهای رنگ که در لایه بالایی پوست شکل میگیرند و زیر نور بهراحتی دیده میشوند. این نوع معمولاً به درمان پاسخ خوبی میدهد چون تغییر رنگدانهها در سطح پوست است.
ملاسما پوستی:
لکههایی با رنگ روشنتر، خاکستری یا مایل به آبی که در لایههای عمیقتر پوست ایجاد میشوند. این نوع نسبت به درمان مقاومت بیشتری دارد و کنترل آن دشوارتر است.
ملاسما ترکیبی:
شایعترین نوع ملاسما که ترکیبی از لکههای قهوهای و خاکستری است و در هر دو لایه سطحی و عمیق پوست دیده میشود. درمان این نوع پیچیدهتر است اما با روشهای مناسب میتوان شدت لکهها را کاهش داد.
با شناخت دقیقتر آگاهی بر اینکه انواع انواع لک ملاسما چیست، میتوانید گامهای مؤثر تری در مسیر درمان و مراقبت پوست خود بردارید و از بروز مجدد این لکههای ناخوشایند جلوگیری کنید.

علائم لک ملاسما چیست و چگونه بروز میکند؟
لک ملاسما معمولاً با تغییر رنگ آهسته و تدریجی در پوست شروع میشود، بهطوریکه برخی افراد ممکن است تا مدتی متوجه آن نشوند. این لکهها اغلب به رنگ قهوهای روشن تا تیره دیده میشوند و بیشتر در نواحی در معرض نور خورشید ظاهر میگردند. مهمترین ویژگی ظاهری آنها، تقارن در دو سمت صورت است که یکی از شاخصترین نشانهها محسوب میشود.
اگر بخواهیم دقیقتر بپرسیم نشانههای بروز لک ملاسما چیست، باید به محل ظاهر شدن لکهها نیز توجه کنیم. این تیرگیها بیشتر در نواحی زیر دیده میشوند:
- گونهها
- پیشانی
- پل بینی
- چانه
- بالای لب
- گاهی گردن و ساعد (بهویژه در مواجهه مکرر با نور خورشید)
در برخی افراد، این لکهها در دوران بارداری بروز پیدا میکنند یا در اثر تغییرات هورمونی ایجاد میشوند؛ به همین دلیل، ملاسما به «ماسک بارداری» نیز معروف است. گرچه این لکهها مشکل جسمی جدی ایجاد نمیکنند، اما از نظر زیبایی و اعتمادبهنفس میتوانند آزاردهنده باشند.
در صورتی که چنین تغییر رنگهایی را روی پوست خود مشاهده کردید، بهویژه اگر بهصورت قرینه روی صورتتان باشند، مراجعه به پزشک متخصص پوست برای بررسی و تشخیص دقیق توصیه میشود.
از تغییرات هورمونی تا نور آفتاب؛ علت بروز لک ملاسما چیست؟
لک ملاسما یکی از چالشهای رایج پوستی است که اغلب بدون هشدار قبلی ظاهر میشود و بیشتر در نواحی در معرض آفتاب صورت دیده میشود. اما واقعاً عوامل موثر در بروز لک ملاسما چیست و چرا بعضی افراد بیشتر درگیر این مشکل میشوند؟
✅ نور خورشید، محرک اصلی
قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش خورشید یکی از مؤثرترین عوامل تحریککننده سلولهای رنگساز پوست (ملانوسیتها) است. حتی بعد از درمان ملاسما، قرار گرفتن کوتاهمدت زیر نور خورشید میتواند باعث بازگشت لکهها شود.
✅ تغییرات هورمونی
نوسانات هورمونی، بهویژه در دوران بارداری، استفاده از قرصهای ضدبارداری یا هورموندرمانی، یکی از اصلیترین دلایل بروز این لکههای پوستی است. به همین دلیل، ملاسما بهویژه در میان خانمها رایجتر است و گاه با عنوان “ماسک بارداری” شناخته میشود.
✅ ژنتیک و زمینه خانوادگی
اگر در خانواده سابقه ابتلا به ملاسما وجود داشته باشد، احتمال اینکه شما نیز دچار آن شوید، به شکل چشمگیری افزایش مییابد. ژنتیک بر واکنش پوست به نور آفتاب و عوامل محیطی تأثیرگذار است.
✅ رنگ پوست تیرهتر، ریسک بیشتر
افرادی با پوستهای تیرهتر بهدلیل فعالیت بالاتر ملانوسیتها، بیشتر مستعد بروز لک ملاسما هستند. این نوع پوستها نسبت به نور حساسترند و سریعتر واکنش نشان میدهند.
✅ محصولات آرایشی و مراقبتی حساسیتزا
استفاده از برخی محصولات آرایشی یا مراقبتی بیکیفیت میتواند موجب تحریک پوست و در نهایت بروز یا تشدید ملاسما شود. عطرهای حاوی اسانسهای قوی یا مواد شیمیایی در این میان سهم بالایی دارند.
✅ داروهای حساس به نور
برخی داروها مانند آنتیبیوتیکها، داروهای ضدالتهاب، یا حتی درمانهای شیمیدرمانی میتوانند پوست را نسبت به نور خورشید حساس کرده و زمینۀ بروز ملاسما را فراهم کنند.
✅ استرس و مسمومیت سلولی
تحقیقات نشان دادهاند که استرس میتواند توازن سیستم رنگدانهای پوست را بر هم زند. همچنین تماس پوست با مواد معطر خاص یا برخی روغنهای اسانسی در ترکیب با نور آفتاب میتواند موجب نوعی مسمومیت سلولی شود که در نهایت به ظهور لکههای ملاسما میانجامد.
اولین گام برای درمان لک ملاسما چیست: تشخیص درست توسط پزشک پوست
تشخیص ملاسما معمولاً فرآیندی ساده اما دقیق است که توسط متخصص پوست انجام میشود. در بیشتر موارد، تنها با معاینهی ظاهری پوست، الگوی لکهها و محل بروز آنها، متخصص میتواند به راحتی این اختلال پوستی را شناسایی کند. ملاسما معمولاً با لکههای متقارن و تیرهرنگ در نواحی مانند گونه، پیشانی و بالای لب همراه است که ویژگیهای ظاهری خاصی دارند و برای متخصصین پوست آشنا هستند.
با این حال، برای ارزیابی دقیقتر عمق نفوذ رنگدانه در پوست، ممکن است از ابزاری به نام لامپ وود استفاده شود. این دستگاه با تاباندن نور فرابنفش به سطح پوست، به پزشک امکان میدهد تفاوت بین رنگدانههای سطحی و عمقی را تشخیص دهد. این مرحله به خصوص برای تعیین نوع درمان مناسب، بسیار مهم است.
در برخی شرایط خاص که لکههای ایجاد شده شبیه به سایر بیماریهای پوستی مانند لکهای التهابی، لنتیگو یا حتی قارچهای پوستی باشند، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد برای اطمینان از تشخیص، از پوست نمونهبرداری کند. این روش که بیوپسی پوستی نام دارد، با برداشت بخش کوچکی از پوست انجام میشود و تحت آزمایشات میکروسکوپی قرار میگیرد.
در مجموع، تشخیص ملاسما توسط متخصص پوست ترکیبی از تجربه بالینی، معاینه فیزیکی دقیق و در صورت لزوم ابزارهای تکمیلی مانند لامپ وود یا بیوپسی است؛ تا بتوان مطمئنترین مسیر درمان را برای بیمار انتخاب کرد.

چه کسانی در معرض بیشترین خطر ابتلا به ملاسما هستند؟
ملاسما یک اختلال پوستی است که هم در زنان و هم در مردان بروز میکند، اما به طور چشمگیری در زنان شایعتر است؛ بهطوری که تقریباً ۹۰ درصد از مبتلایان را خانمها تشکیل میدهند. این بیماری بیشتر در افرادی با پوستهای تیره یا متوسط دیده میشود، زیرا میزان ملانین در پوست آنها بالاتر است و این امر حساسیت پوست را نسبت به عوامل تحریککننده افزایش میدهد. از جمله مهمترین عوامل موثر در بروز لک ملاسما میتوان به قرار گرفتن مکرر در معرض نور خورشید، تغییرات هورمونی مانند دوران بارداری و مصرف قرصهای ضد بارداری، استرسهای روانی و حتی زمینههای ژنتیکی اشاره کرد. با توجه به تأثیر این عوامل، پیشگیری از ملاسما نیازمند رعایت دقیق مراقبتهای پوستی، اجتناب از تماس زیاد با آفتاب و مدیریت استرس است تا بتوان از شکلگیری یا تشدید این لکهای تیره جلوگیری کرد. در ادامه به شما راه های پیشگیری از لک ملاسما را توضیح میدهیم و می گوییم که روش های درمان لک ملاسما چیست.
روشهای موثر درمان لک ملاسما چیست؟
درمان لک صورت ملاسما ممکن است پیچیده و زمانبر باشد، اما با بهرهگیری از روشهای مختلف میتوان به بهبود قابل توجهی در ظاهر پوست دست یافت. انتخاب روش درمانی مناسب معمولاً بر اساس شدت، محل لکهها، نوع پوست و عوامل زمینهای صورت میگیرد.
درمانهای موضعی
رایجترین و پایهایترین روش درمان ملاسما استفاده از کرمهای موضعی است. کرم ترکیبی سهگانه شامل هیدروکینون، ترتینوئین و کورتیکواستروئید به عنوان استاندارد طلایی شناخته میشود که با مهار تولید ملانین، به روشن شدن لکههای تیره کمک میکند. علاوه بر هیدروکینون، موادی مانند آزلائیک اسید، اسید کوجیک، نیاسینامید و ترکیبات ضد لک گیاهی همچون عصاره شیرین بیان، آربوتین و ویتامین C نیز در کاهش لکهای ملاسما مؤثر هستند.
ترانگزامیک اسید هم به صورت موضعی و خوراکی به کاهش تولید ملانین کمک میکند و یکی از روشهای مکمل محبوب است.
بیشتر بخوانید: بهترین کرمهای ضد لک
مکملهای خوراکی و گیاهی
مکملهای حاوی آنتیاکسیدان مانند ویتامین C، ویتامین E، عصاره پلیپودیوم لئوکوتوموس (گیاهی استوایی با خاصیت ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی)، لیکوپن و الگلوتاتیون نقش موثری در تقویت پوست و کاهش لکهها دارند. این مکملها با کاهش استرس اکسیداتیو و محافظت در برابر آسیبهای نور خورشید، فرآیند ترمیم پوست را تسهیل میکنند.
روشهای لایهبرداری
اگر درمانهای موضعی کافی نباشند، پزشکان معمولاً به سراغ روشهای لایهبرداری شیمیایی مثل پیلینگ با اسید گلیکولیک و میکرودرم ابریژن میروند. این روشها با حذف لایههای سطحی پوست، لکههای تیره را کمرنگتر میکنند، اما باید توسط متخصص پوست انجام شوند تا از بروز عوارض ناخواسته جلوگیری شود.
درمانهای لیزری و نوری
لیزر درمانی برای لکههای مقاوم به درمانهای موضعی و لایهبرداری بسیار مؤثر است. روشهایی مانند لیزر الکساندریت یا فراکسل به کاهش رنگدانههای اضافی کمک میکنند. با این حال، برای رسیدن به نتایج مطلوب ممکن است چند جلسه درمان لازم باشد و برای برخی افراد، به ویژه با پوست تیرهتر، باید با احتیاط انجام شود.
نکته مهم
در بسیاری از موارد، ملاسما به ویژه زمانی که ناشی از عوامل موقتی مانند بارداری یا قرصهای ضد بارداری باشد، خود به خود پس از حذف عامل محرک بهبود مییابد. اما در مواردی که ملاسما مزمن شود یا فرد همچنان در معرض عوامل تحریککننده باشد، استفاده از روشهای درمانی ضروری خواهد بود. مراقبتهای روزانه از پوست مانند استفاده مداوم از کرم ضد آفتاب و اجتناب از نور شدید خورشید، نقش مهمی در پیشگیری از بازگشت لکهها ایفا میکند.
در مجموع، روشهای درمان ملاسما ترکیبی از داروهای موضعی، مکملهای خوراکی، لایهبرداریهای تخصصی و لیزر درمانی است که بسته به شرایط فردی بیمار، توسط پزشک متخصص پوست طراحی و اجرا میشود. توجه به مراقبتهای پیشگیرانه و پیگیری منظم میتواند به حفظ نتایج و کاهش احتمال بازگشت ملاسما کمک کند. در ادامه به شما معرفی میکنیم که راه های پیشگیری از لک ملاسما چیست؟
گامهای کلیدی در پیشگیری از ملاسما چیست؟
استفاده منظم از کرم ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر
کرمهای ضدآفتاب با فیلترهای فیزیکی مانند اکسید روی و دیاکسید تیتانیوم، پوست را در برابر اشعههای مضر خورشید محافظت کرده و تولید ملانین را کاهش میدهند.
پوشیدن کلاههای پهن لبه و استفاده از عینک آفتابی
این اقدامات باعث کاهش تابش مستقیم نور خورشید به پوست صورت و پیشگیری از ایجاد یا تشدید لکهای ملاسما میشوند.
رعایت روتین مراقبت ملایم پوست
استفاده از پاککنندههای بدون سولفات و پنهای غیرتحریککننده به حفظ سلامت پوست کمک میکند و از تحریک و التهاب جلوگیری میکند.
استفاده از مرطوبکنندههای حاوی آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهاب
موادی مانند ویتامین C و نیاسینامید به تقویت سد دفاعی پوست کمک کرده و التهاب و آسیبهای ناشی از عوامل محیطی را کاهش میدهند.
اجتناب از تماس مستقیم و طولانی مدت با نور خورشید
کم کردن زمان قرارگیری در معرض نور خورشید مخصوصاً در ساعات اوج تابش، از ایجاد لکههای جدید جلوگیری میکند.
خودداری از استفاده از محصولات حساسیتزا و تحریککننده پوست
محصولاتی که باعث خشکی یا التهاب پوست میشوند، میتوانند روند ایجاد ملاسما را تسریع کنند، بنابراین استفاده از محصولات ملایم ضروری است.
معرفی محصولات موثر در مراقبت و درمان ملاسما
برای پیشگیری و کاهش لکهای ناشی از ملاسما، استفاده از محصولات تخصصی و باکیفیت اهمیت زیادی دارد. در این زمینه، چند محصول کلیدی که ترکیبی از لایهبرداری، کنترل چربی، روشنکنندگی و محافظت پوست را فراهم میکنند، عبارتاند از:
- سرم پیلینگ لایهبردار قوی اوردینری (Ordinary): این سرم با ترکیبات فعال لایهبردار خود، به حذف سلولهای مرده پوست و بهبود بافت و رنگ پوست کمک میکند. استفاده منظم آن باعث روشنتر شدن لکههای تیره و افزایش اثرگذاری سایر محصولات ضد لک میشود.

بیشتر بخوانید: بهترین محصول اوردینری برای لک
- سرم نیاسینامید 10% + زینک 1% اوردینری: این سرم با نیاسینامید، مادهای ضد التهاب و تنظیمکننده چربی، به کاهش قرمزی، التهاب و کنترل تولید سبوم کمک میکند که برای پیشگیری از تشدید ملاسما و حفظ سلامت پوست بسیار مفید است.
- سرم آزکوروبیک اسید ویتامین سی اوردینری: ویتامین C با خاصیت آنتیاکسیدانی قوی، علاوه بر روشن کردن پوست، به کاهش تولید ملانین و محافظت از پوست در برابر آسیبهای محیطی کمک میکند.
- ضد آفتاب مینرال اوردینری: حفاظت پوست در برابر اشعههای مضر خورشید، اصلیترین روش پیشگیری از ملاسما است. این ضدآفتاب مینرال با ترکیبات فیزیکی مانند اکسید روی و دیاکسید تیتانیوم، همراه با آنتیاکسیدانها، از پوست در برابر اشعه UVA و UVB محافظت میکند و از بازگشت لکهای پوستی جلوگیری میکند.
- سرم ضدلک و روشنکننده اکسیس وای (AXIS-Y): این سرم با فرمولاسیون ویژه و ترکیبات موثر طبیعی، به کاهش لکهای تیره، بهبود یکنواختی رنگ پوست و افزایش شفافیت آن کمک میکند.
ترکیب این محصولات در روتین مراقبت پوستی، ضمن کاهش لکهای ملاسما، باعث حفظ سلامت و زیبایی پوست شما میشود. به یاد داشته باشید که استفاده منظم و پیوسته، همراه با محافظت در برابر نور خورشید، کلید موفقیت در کنترل ملاسما است.
تکمیل مسیر درمان ملاسما با روتین پوستی حرفهای و محصولات منتخب گالری والا
تکمیل درمان ملاسما با استفاده از روتین پوستی تخصصی و محصولات اصل از گالری والا، گامی مؤثر و پایدار در مسیر دستیابی به پوستی شفاف، یکدست و بدون لک است. استفاده منظم از سرمهای لایهبردار قوی، ضدجوش و روشنکننده، همراه با کرمهای ضدآفتاب مینرال و آنتیاکسیدان، باعث تسریع روند بهبود پوست شده و نقش مهمی در جلوگیری از بازگشت مجدد ملاسما ایفا میکند.
با خرید لوازم آرایشی اصل از گالری والا، میتوانید با اطمینان کامل روتین مراقبت از پوست خود را تکمیل کنید و از ترکیبات با کیفیت و استاندارد بهرهمند شوید. این محصولات تخصصی و مطمئن، نه تنها به رفع لکها کمک میکنند، بلکه از پوست شما در برابر عوامل محیطی مضر محافظت کرده و سلامت و طراوت طبیعی آن را حفظ مینمایند. در نهایت، این رویکرد جامع و هدفمند، کلید دستیابی به پوستی سالم و درخشان است که میتواند اعتماد به نفس شما را به طور چشمگیری افزایش دهد.
جمع بندی
لک ملاسما یکی از مشکلات رایج پوستی است که به دلایل متعددی مثل تغییرات هورمونی، قرارگیری مکرر در معرض نور خورشید و عوامل محیطی ایجاد میشود. برای مدیریت و درمان این مشکل، روشهای متنوعی از جمله استفاده از کرمها و سرمهای موضعی، درمانهای تخصصی پزشکی مثل لیزر و پیلینگ، و همچنین رعایت نکات پیشگیرانه مانند محافظت از پوست در برابر آفتاب وجود دارد.
شناخت دقیق لک ملاسما و آگاهی از نحوه پیشگیری و درمان آن اهمیت زیادی دارد؛ زیرا با مراقبتهای صحیح و پیگیری درمانی تحت نظر متخصص پوست، میتوان به بهبود قابل توجهی در ظاهر و سلامت پوست دست یافت. در نهایت، اگر سوال شما این است که «لک ملاسما چیست؟» باید گفت این مشکل پوستی، با شناخت و انتخاب روش درمانی مناسب قابل کنترل است و پیشگیری از بروز آن نیز با رعایت نکات ساده مراقبتی امکانپذیر میشود.
سؤالات متداول
بهترین روش درمان ملاسما چیست؟
بهترین درمان برای ملاسما استفاده از کرم ترکیبی سهگانه است که شامل هیدروکینون، ترتینوئین و کورتیکواستروئید میشود. این ترکیب قوی، با کاهش تولید ملانین و روشن کردن پوست، به طور مؤثری لکههای ملاسما را کاهش میدهد.
آیا لیزر درمانی گزینه مناسبی برای ملاسما است؟
لیزر درمانی میتواند در بهبود ملاسما تاثیرگذار باشد، اما ریسک عوارض جانبی آن بالاتر است. برای حفظ و تثبیت نتایج این روش، توصیه میشود همزمان از کرمهای ضد لک و مکملهای پوستی استفاده شود.
آیا مردان هم ممکن است به ملاسما مبتلا شوند؟
بله، گرچه ملاسما بیشتر در زنان دیده میشود، مردان نیز میتوانند به این اختلال پوستی دچار شوند، اگرچه درصد آنها کمتر است.
آیا درمان قطعی و دائمی برای ملاسما وجود دارد؟
در حال حاضر درمان قطعی برای ملاسما وجود ندارد و این بیماری ممکن است پس از درمان هم بازگردد. استفاده مداوم از کرمهای ضد آفتاب و مراقبتهای صحیح از پوست میتواند به کاهش احتمال عود ملاسما کمک کند.